DE KWESTIE: WARMTEPOMPEN

’Warmtepomp is kassa voor het klimaat’

OLOF VAN DER GAAG

2 uur geledenin DE KWESTIE

Wie keek er het afgelopen jaar met een glimlach naar zijn energierekening? Waarschijnlijk waren dat alleen mensen met een goed geïsoleerd huis, zonnepanelen en een warmtepomp. Duur aardgas veroorzaakte een drama op de energierekening, maar niet bij mensen die gasvrij zijn.

Geen wonder dat Nederlanders hun huis massaal verduurzamen: in 2022 voor elf miljard euro. Dit jaar worden er bijvoorbeeld elke werkdag zo’n 700 warmtepompen geïnstalleerd. Warmtepompen leveren nu al meer warmte dan alle cv-ketels van Groningen en Friesland samen. Dat bespaart één megaton aan CO2-uitstoot, rekening houdend met de uitstoot van de gebruikte elektriciteit.

Minder CO2-uitstoot

Wat maakt een warmtepomp zo duurzaam? Hij verplaatst warmte van buiten naar binnen, daarom heet het een pomp. De bodem, de sloot of de buitenlucht bevat warmte. Die oogst je voor een behaaglijke kamer en een warme douche. Zo krijg je veel energie voor weinig: elke eenheid elektriciteit die de warmtepomp in gaat, levert vier eenheden warmte aan je huis. Als die elektriciteit uit een gascentrale komt, veroorzaakt een warmtepomp 40% minder CO2-uitstoot dan een cv-ketel. De warmtepomp levert immers ’veel voor weinig’.

Gelukkig is dit jaar de helft van alle stroom CO2-vrij, in 2030 is dat zelfs 85%. We hebben dan geen kolencentrales meer. De rest komt uit een gascentrale en die vervuilt de helft minder. Nederland is kampioen zonnepanelen per hoofd van de bevolking in de EU. We hebben misschien wel de beste zee ter wereld waar we windparken bouwen. De gemiddelde uitstoot per kWh zit daardoor op een glijbaan naar beneden: van ruim 500 gram in 2015 naar ruim 200 gram nu naar 70 gram in 2030.

Besparen

Een warmtepomp is dus kassa voor het klimaat. In 2030 bespaart een warmtepomp 90% CO2-uitstoot ten opzichte van een cv-ketel. Veel meer Nederlanders hebben dan een warmtepomp en besparen samen zo’n 4 megaton CO2-uitstoot, ongeveer evenveel als de uitstoot van een kolencentrale.

Tussen 2035 en 2040 is alle stroom schoon, mogelijk ook met kerncentrales. De klimaatwinst van het gebruik van een warmtepomp is dan 100%. Grote kans dat een nieuwe warmtepomp dat heuglijke moment nog meemaakt.

De warmtepomp, duurzame stroom en woningisolatie zijn dikke vrienden: ze versterken elkaar en zijn even hard nodig. Als drie musketiers gaan ze voorop in de strijd: voor grip op onze energierekening, voor onafhankelijkheid en voor een gezond klimaat. We hoeven geen favoriete musketier te kiezen, we hebben ze juist alle drie hard nodig om de strijd te winnen.

Koelen

Daarbij kan de warmtepomp ook koelen. Dat lukt geen enkele cv-ketel. Door klimaatverandering worden onze zomers heter en neemt de behoefte aan koeling toe. Een warmtepomp verwarmt in de winter en verkoelt in de zomer.

Eén wens heb ik nog wel: maak de armste wijken aardgasvrij, op kosten van de overheid. Zo besparen mensen honderd euro per maand op hun energierekening, met woningisolatie, zonnepanelen, een warmtepomp of warmtenet. Wijk voor wijk werken is goedkoper en efficiënter. De schaarse vakmensen kunnen meer huizen doen. Netbeheerders kunnen veel gerichter en planmatiger het elektriciteitsnet versterken. En bovenal: zo wordt de energietransitie een feest, juist voor mensen met de krapste portemonnee.

Olof van der Gaag, voorzitter Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE)