Vijf vragen

Drukt een thuisbatterij jouw energiekosten? Hier moet je op letten

THEO BESTEMAN

Aangepast: 09 jan. 2024, 08 jan. 2024in GELD

AMSTERDAM – Thuisbatterijen waren altijd razend duur. Met meer aanbod dalen de prijzen en hun capaciteit loopt op. Huishoudens wekken bovendien meer stroom via zonnepanelen op. Je mocht die stroomopbrengst van de overheid wegstrepen tegen het verbruik, maar dat voordeeltje verdwijnt mogelijk. Zijn batterijen de uitkomst? Vijf vragen.

© ANP/HH

Thuisbatterij drukt de eigen stroomverbruik met ruim 60%. Maar wegen de aanschafkosten daar tegenop?

Voor wie zijn batterijen interessant?

Het meest profiteren mensen met zonnepanelen. Zij kunnen de stroom op het meest gunstige moment van de dag gebruiken. In Nederland hebben twee miljoen huishoudens stroom van hun zonnecellen. De grootste energieleverancier Essent test een thuisbatterij, die mogelijk volgend jaar op de consumentenmarkt komt. Concurrenten Eneco en Vattenfall zeggen nu geen concrete plannen te hebben, maar volgen de behoefte van klanten.

Met zo’n batterij – ze hebben het formaat van een cv-ketel – verbruiken huishoudens doorgaans 60% tot 80% meer van de eigen stroom. Daarmee drukken ze de energienota. Batterijen gelden ook als remedie tegen Dunkelflautes, periodes zonder zon en wind en dus weinig groene stroom, om zo tekorten te overbruggen.

Je mag nu nog je eigen zonnepanelenstroom wegstrepen tegen het totaalverbruik, het zogenaamde salderen. Die verkapte overheidssteun bouwt het kabinet vanaf 2025 in stappen af. Eigen stroom opslaan in batterijen wordt zo financieel interessant.

BEKIJK OOK:Saldering stopt: is een thuisbatterij dé nieuwe besparing op stroomnota?

Bovendien lopen stroomnetten in veel gebieden vol. Energiebedrijven kunnen de aangeleverde opgewekte elektriciteit nauwelijks aan en mogen die vaker gaan weigeren om storingen te voorkomen. Energie-experts zien als koopmotief sinds de Russische inval in Oekraïne en de gestegen gasprijs de toenemende behoefte aan zelfstandigheid als het om energie gaat. Ook afgelegen vakantiehuisjes hebben steeds vaker een batterij met panelen.

Hoe duur is een thuisbatterij?

Tussen €2500 en ruim €16.000. Ze zijn er van 2 tot 25 kilowattuur (kWh) capaciteit. Hou als basismaat aan dat een thuisaccu tussen de €750 en €1000 per kWh kost. Bij ’aanbiedingen’ wordt de noodzakelijke omvormer vaak niet meegeteld, ook installatie kost geld. Experts adviseren eerst eens te berekenen hoeveel vermogen en opslagcapaciteit je nodig hebt thuis. Een thuisbatterij voor een gemiddeld huishouden is 5 à 6 tot kWh groot en kost tussen €5000 tot €8000, als je randapparatuur meetelt.

© GETTY IMAGES

Huizen met zonnepanelen profiteren het meest van een thuisbatterij. Maar de kosten kunnen oplopen.

Op batterijen zit, anders dan op zonnepanelen, geen overheidssubsidie. Die lijkt er voorlopig ook niet te komen, ondanks pogingen van PvdA/GroenLinks. Minister Jetten (Klimaat en Energie) houdt de subsidie al jaren af, recent gesteund door series onderzoeken met dezelfde uitkomst: ze blijven veel te duur.

Ook om andere redenen zijn Jetten en energiebedrijven terughoudend. Onderzoekers van CE Delft zien ’een zeer reële kans op grote toename in de netbelasting door thuis- en buurtbatterijen’. Er is met batterijen maar ’een kleine kans’ dat zij de stroompieken helpen dempen. Als het kabinet in 2025 de salderingsregeling versobert, is er geen rendabele businesscase, aldus de onderzoekers van CE Delft.

Wat voor soort batterijen zijn er?

Drie soorten zijn dominant. De loodzuurbatterijen, zeer zwaar en groot maar goedkoop, naast de lichte lithium-ion batterijen die dankzij de accu’s van elektrische auto’s bekend zijn geworden, en de nog relatief dure zoutwaterbatterijen, die veel ruimte vergen. Herlaadbare lithium-ion thuisbatterijen, die naast veel kobalt, nikkel en grafiet overigens maar een paar procent lithium bevatten, zijn dankzij hun capaciteit in verhouding tot het gewicht eigenlijk de standaard geworden. Ze leveren vier tot zeven keer meer dan andere typen. Een lithium-ionbatterij gaat zo’n vijf- tot zesduizend laadbeurten mee en heeft een levensduur van ongeveer twintig jaar.

Maar wereldwijd worden in hoog tempo nieuwe generaties batterijen doorontwikkeld, die bijvoorbeeld zonder zout of lithium kunnen. Die zijn nog niet in volle productie voor huishoudens.

BEKIJK OOK:’Thuisbatterij maakt energierekening honderden euro’s goedkoper’

Voor consumenten lijken batterijen te duur?

Ja, het is een forse investering. De terugverdientijd van de aankoop is zonder technische kennis ook lastig te overzien. Erkende installatiebedrijven kunnen wel helpen, zij zullen altijd uitgaan van bestaand verbruik.

Daarnaast bieden bedrijven een huur- of leasebatterij aan. Het Noorse Otovo bijvoorbeeld verhuurt sinds kort batterijen aan huishoudens met zonnepanelen, het Nederlandse Soly verhuurt tegen een vast maandbedrag. En energieleverancier NextEnergy speelt met zijn batterij in op de actuele dagtarieven, anders dan de maandtarieven van vaste contracten. Huishoudens met dynamische stroomcontracten, die een dag vooruit de laagste stroomprijs benutten, worden aangesloten op een app. De software zoekt dan telkens het goedkoopste verbruik inclusief opslag voor de batterij.

BEKIJK OOK:Baas over eigen energie met Nederlandse thuisbatterij

Zitten er addertjes onder het gras?

Behoorlijk wat. Thuisbatterijen worden op een vrije markt verkocht. Aanbieders schermen soms met onrealistische stroomprijzen, waarmee zij de terugverdientijd veel te kort en voordelig voorspiegelen. Wie panelen en batterijen tegelijkertijd koopt: veel accu’s gaan minder lang mee dan de zonnepanelen.

Commerciële aanbieders schermen met terugverdientijden van soms zes jaar. CE Delft legde recent het aanbod naast elkaar: „Geen enkele thuisbatterij wordt rendabel binnen de vijftien jaar. De terugverdientijd is langer dan vijftien jaar bij een investering in 2024.”

Bij het huren van batterijen worden soms hoge rentes gevraagd. Let op de kleine lettertjes, waarschuwen energie-experts. Die adviseren gecertificeerde installateurs in te schakelen.

BEKIJK OOK:’Als wij klimaatproblemen niet snel oplossen, krijg je het tienvoudige aan natuurrampen’

Batterijen hebben beperkingen. „Thuisbatterijen zijn niet geschikt om in voorjaar, zomer of herfst grote hoeveelheden opgewekte stroom op te slaan om de donkere wintermaanden mee door te komen”, waarschuwt de Consumentenbond. „De capaciteit van de huidige thuisaccu’s volstaat hooguit voor een of enkele dagen stroomverbruik van een huishouden.”

Onduidelijk is ook of het volgende kabinet de salderingsregeling vanaf 2025 afbouwt. In de Eerste Kamer lijkt een meerderheid bereid daar een stokje voor te steken. „Zolang die regeling geldt, is het voor consumenten financieel nog niet rendabel om een thuisbatterij aan je zonnepanelen te koppelen”, tipt de Consumentenbond.