Mogelijk herbergt de aarde flinke hoeveelheden pure waterstof: bedrijven hebben de jacht op deze schone energiereserves geopend
10 mrt 2024
Waterstof kan een sleutelrol spelen bij de energietransitie. Foto: Benoit Tessier/Reuters
- Mogelijk zitten er in de aardbodem flinke reserves van pure waterstof verscholen.
- Dat zou een belangrijke bron van schone energie kunnen zijn, want meestal moet waterstof uit moleculen zoals aardgas worden gehaald.
- Het is nog onduidelijk of het echt om significante reserves gaat, maar bedrijven en overheden zijn geïnteresseerd.
- Lees ook: Groene waterstof kan energietransitie helpen in Europa, maar is (nog) geen tovermiddel – dit zijn de redenen
Geloof het of niet, maar boren naar een bepaald soort gas kan een nieuwe wereld met schone energie opleveren.
Duizenden miljarden tonnen waterstofgas kunnen diep onder de grond verborgen zitten. Deze natuurlijke reserve, bekend als geologische waterstof, zou een koolstofvrije energiebron kunnen zijn.
Pure waterstof is zó aantrekkelijk, dat Microsoft-oprichter Bill Gates en techreus Amazon enkele van de financiers zijn van de startup Koloma, die denkt deze reserves te kunnen aanboren.
Ook de olie- en gasgiganten BP en Chevron hebben zich aangesloten bij een consortium om geologische waterstof te bestuderen.
“Het overgrote deel van de waterstof bevindt zich waarschijnlijk in ophopingen die te diep zitten, te ver uit de kust liggen of te klein zijn om ooit economisch rendabel gewonnen te worden,” zegt Geoffrey Ellis, een geoloog bij het Amerikaanse geologische agentschap USGS. “Maar als zelfs maar een klein deel van deze hoeveelheid kan worden gewonnen, zou dat een aanzienlijke bron zijn.”
Waterstof levert bij verbranding geen uitstoot van C02 op, maar de productie ervan kost veel energie en geld en gaat wel gepaard met de uitstoot van koolstofdioxide. Toch is het een belangrijke pijler van de strategie voor schone energie van president Joe Biden, die 7 miljard dollar pompt in zeven waterstofcentra in de Verenigde Staten.
Waterstof uit natuurlijke reservoirs halen zou veel schoner zijn, maar dan moet het wel de moeite van het boren waard zijn.
Geologische waterstof wekt interesse
Het is een relatief nieuw vooruitzicht. Tot ongeveer 12 jaar geleden geloofden wetenschappers niet dat het mogelijk was dat grote hoeveelheden waterstof zich onder de grond konden ophopen, zegt geoloog Ellis. Hij houdt zich bij het USGS bezig met het in kaart brengen van ’s werelds potentiële reserves aan ondergrondse waterstof.
In 2011 onderzocht een olie- en gasbedrijf een mijn in Mali die was geëxplodeerd en ontdekte dat hij vol waterstofgas zat.
Waterstof wordt diep onder de grond gevormd wanneer water reageert met ijzerrijk gesteente. In de VS zijn twee lange stukken van dit gesteente een veelbelovende plek om te zoeken naar waterstofreserves. En daar wordt al aan gewerkt.
Het ene stuk loopt van Kansas tot Ontario en dan naar Michigan. Het andere stuk is offshore en loopt van New Jersey tot Georgia, aldus Ellis. De USGS begon in 2021 naar deze reserves te zoeken en heeft al verschillende putten geboord. Dit jaar staan nog meer boringen gepland.
Er loopt ook onderzoek in Frankrijk en Australië, en er wordt actief gezocht in Brazilië en Colombia. In februari meldden onderzoekers dat ze een waterstofreservoir hadden ontdekt in een mijn in Albanië.
Het is nog onduidelijk hoeveel geologische waterstof er is en hoeveel het zal kosten om het te winnen.
Toch zou deze energiebron voor een aantal van dezelfde uitdagingen komen te staan als waterstof die uit aardgas wordt gehaald. Er is misschien niet genoeg infrastructuur om pure waterstof op een efficiënte manier te transporteren.
Ook kan er bij het winningsproces waterstof in de atmosfeer terecht komen en reageren met andere elementen, waardoor de atmosfeer meer warmte vasthoudt. Dat zou het klimaatvoordeel van waterstof ten opzichte van fossiele brandstoffen teniet kunnen doen.
“Niemand heeft al alle antwoorden”, zei topman Pete Johnson van Koloma onlangs bij een hoorzitting aan de Amerikaanse Senaat. “Maar de eerste gegevens zien er veelbelovend uit en ik geloof dat geologische waterstof een zeer grote rol kan spelen.”
