“Met hybride warmtepomp worden veel woningeigenaren tekortgedaan”

Uko Reinders03 jan. 2024Laatste update: 21 jan. 2024

De regering ziet vooral hybride als oplossing om bestaande bouw te verduurzamen met warmtepompen. Met daarbij als recent argument dat bij netcongestie de gasketel soelaas kan bieden. Rudy Grevers van Alklima / Mitsubishi Electric ziet in all-electric ready een betere oplossing dan in hybride. Beter voor de portemonnee van bewoners (op de lange termijn), de netbeheerders en het klimaat. Hij geeft uitleg.

Hybride wordt momenteel door velen als dé warmtepompoplossing voor bestaande woningen gezien. Dat komt volgens Rudy Grevers, manager woningbouw bij Alklima / Mitsubishi Electric mede doordat de overheid na 2026 bij vervanging van de cv-ketel de hybride warmtepomp min of meer verplicht. “Veel mensen vergeten hierbij echter dat hybride de ondergrens is. Daarmee wordt niet alleen de verduurzaming, maar ook eigenaren van woningen tekortgedaan. Er is een betere oplossing.”

Leestip. Minister: ‘Hybride in plaats van all-electric kan netcongestie tegengaan’

Groter vermogen

In plaats van de klassieke hybride warmtepomp ziet Grevers all-electric ready voor veel woningen als die betere oplossing. De twee oplossingen lijken op het eerste gezicht op elkaar; in beide gevallen komt er een warmtepomp bij een cv-ketel. Het verschil is dat het vermogen van de all-electric ready-warmtepomp groter is. Groot genoeg om uiteindelijk zonder de ketel verder te kunnen en dus ook het tapwater te bereiden.

Langetermijn-oplossing

“We zien dit als een langetermijn-oplossing, aldus Grevers. “Niet alleen een die uiteindelijk voor lagere kosten voor bewoners zorgt. Deze oplossing biedt ook meer mogelijkheden om het elektranetwerk te ontlasten én is meer in lijn met de doelstelling om Nederland van het gas af te krijgen. Daarom zou all-electric ready de ondergrens moeten worden.”

‘Onderdeel van verdienmodel’

In de klassieke hybride oplossing, zoals hij het noemt, komt volgens Grevers een kleine warmtepomp (met een vermogen van 3 à 4 kilowatt) die geen tapwater kan maken naast de cv-ketel te draaien. “Met dit soort warmtepompen kan een woning nooit gasloos worden. Dat is jammer, want er zijn technische mogelijkheden om dat wel mogelijk maken, maar die worden niet benut.” Waarom niet? Daarover heeft Grevers zo zijn gedachten. ”Het is misschien wat gechargeerd, maar er zijn marktpartijen die erbij gebaat zijn om die cv-ketel nog even overeind te houden, omdat hij onderdeel is van hun verdienmodel.”

Jaren zeventig-woning

Met all-electric ready kan bestaande bouw volgens Grevers wel gasloos worden. Hij geeft daarbij een redelijk geïsoleerde jaren zeventig-woning als voorbeeld. “Die woning kan verder worden verduurzaamd. Wij raden daarom een warmtepomp aan met het toekomstig benodigde vermogen. Daarmee kan een bewoner uiteindelijk volledig van het gas af. Zo’n warmtepomp kan ook tapwater bereiden en is voorzien van een legionellaprogramma.”

Financieel interessanter

Om dat laatste mogelijk te maken, moet er nog wel een boilervat bij komen. Warm tapwater met de warmtepomp bereiden zal volgens Grevers in de toekomst financieel interessanter kunnen worden. Zo kan eigen opgewekte stroom direct worden benut, wat ook nu al aantrekkelijk is omdat teruglevering niet altijd veel opbrengt. Dit kan nog belangrijker worden als de salderingsregeling wijzigt of wegvalt.

Netcongestie tegengaan

Warm tapwater bereiden kan volgens Grevers ook helpen om netcongestie tegen te gaan. “De stroom die met de eigen zonnepanelen is opgewekt kan direct worden gebruikt voor het bereiden van warm tapwater. Die stroom wordt dus niet aan het elektriciteitsnet geleverd, dat daardoor wordt ontlast. Dat is vooral belangrijk op momenten met piekopwek van zonnestroom en windenergie. Die zorgt zelfs voor de grootste belasting van ons elektriciteitsnet. Groter dus dan de piekvraag op koude dagen. Bij piekbelasting op koude dagen kan all-electric ready overigens net als een hybride systeem overschakelen op aardgas.”

Leestip: Kappen met hybride warmtepompen

‘Inspelen op de toekomst’

Het is duidelijk dat Grevers een hybride systeem niet als dé warmtepompoplossing voor bestaande bouw ziet. Volgens Grevers bestaat dé oplossing echter sowieso niet. “Geen wijk in Nederland is hetzelfde qua elektra-infrastructuur, trafo’s, bouwkundige staat van de woningen, verduurzamingsgraad en aantal zonnepanelen. Je kan daarom nooit spreken van dé oplossing. Maar inspelen op de toekomst lijkt me in alle gevallen het meest verstandig.” Daarnaast vindt Grevers het zinvol om de technische mogelijkheden te benutten waar dit kan. “Alle woningen die na 2000 zijn gebouwd zijn in principe al geschikt om direct naar all-electric te gaan. Pak die kans dan en ga direct naar gasloos.”

Integrale blik

In de discussie over warmtepompen mist Grevers een integrale blik. “Niet alleen de techniek met de schil en afgifte zijn daarin belangrijk, maar ook de financiële gevolgen van bepaalde keuzes. Gas zal steeds meer worden belast, en elektra steeds minder. Dat begint al in 2024 bij de aanpassing van de energiebelasting.” Verder wijst Grevers op de jaarlijks vaste kosten van gemiddeld 265 euro voor een gasaansluiting, die op termijn met all-electric kunnen worden uitgespaard. “Hier overheen komt nog het voordeel van een lager verbruik door het hoge rendement van een warmtepomp.”

Waardestijging van woningen

Grevers wijst ook op de waardevermeerdering van huizen als ze een beter label krijgen door het gebruik van een warmtepomp. “Je kan daarmee samen met het aanbrengen van wat isolatie bijvoorbeeld van C naar A gaan. Dat houdt een waardestijging van 5,4 procent in, wat bij een woning van drie ton neerkomt op ruim 15.000 euro. De initiële investering van all-electric ligt vanwege het grotere vermogen weliswaar hoger dan van klassiek hybride, maar je krijgt er een toekomstbestendige variant voor terug. En een waarmee je op de lange termijn veel financiële voordelen kunt behalen.”

‘Ook bij HT-warmtepompen is een lage aanvoertemperatuur belangrijk’

Een nieuwe productlijn van Alklima bestaat uit Mitsubishi Electric-warmtepompen met het koudemiddel propaan. Die kunnen bij een buitentemperatuur van -15 °C nog steeds warm water van 75 °C maken. In principe zou een minder goed geïsoleerde woning daarmee direct van het gas af kunnen. Grevers plaatst daarbij een kanttekening. “Bij een hogere aanvoertemperatuur gaat de COP omlaag, en daarmee het elektriciteitsverbruik omhoog. Ook voor deze warmtepomp adviseer ik daarom om de aanvoertemperatuur zo laag mogelijk te krijgen. Dat kan door een woning te isoleren.” Verder is volgens Grevers het afgiftesysteem van belang. “Ik adviseer om de aanvoer op 50 °C te zetten. Krijg je de woning dan nog steeds comfortabel warm, dan is de cv-ketel niet meer nodig.”