- ‘Door allerlei opties en combinaties aan te bieden ondersteunen we de Nederlandse beleidskeuze’
08.12.2023 Jan de Wit
Hoe kijkt de markt naar de belangrijkste uitdagingen waarop het Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2024 ingaat? In deze tijdelijke rubriek geven zes marktexperts hun visie op de impact van het elektriciteitsnet, de uitfasering van F-gassen, de opkomst van de airco als warmtebron, de toekomstige verdeling tussen warmtenetten, all-electric warmtepompen en hybride warmtepompen op groen gas en waterstof en – als het bedrijf actief is in het utiliteitssegment – wat er moet gebeuren om het aantal geïnstalleerde warmtepompen in de utiliteit flink te verhogen.
In deze expertbijdrage is Anniek Has, sales directeur Nederland bij Vaillant, aan het woord. Vaillant levert niet aan de utiliteit en kijkt daarom alleen naar het elektriciteitsnet, de uitfasering van F-gassen, de opkomst van de airco als warmtebron en de toekomstige verdeling tussen warmtenetten, all-electric warmtepompen en hybride warmtepompen op groen gas en waterstof.
Hoe kan het elektriciteitsnet worden voorbereid op het snel groeiende aantal geïnstalleerde warmtepompen?
“Door samenwerking tussen stakeholders zoals Tennet, Netbeheer Nederland en Bouwend Nederland zo goed mogelijk af te stemmen, te reguleren en de smart-grid ontwikkelingen te versnellen. Smart-grid zal ook door de overheid gestimuleerd moeten worden. Daarnaast biedt de hybride warmtepomp in combinatie met een duurzaam gas kansen om als eindoplossing de piekbelasting en congestieproblematiek te verlichten.
De kans voor consumenten om hun eigen energie-huishouden te runnen is iets waar Vaillant graag aan meewerkt. Zo zijn onze warmtepompen smart-grid ready. Overtollige duurzame elektriciteitsopwekking kan – via gekoppelde zonnepanelen – door de warmtepomp worden gebruikt voor de verwarming van water in plaats van teruglevering aan het stroomnet.
Dit is zeker met de toekomstige afbouw van de salderingsregeling zeer interessant. Als Vaillant zijn wij volop bezig met dit soort slimme oplossingen. Daarnaast werken we bijvoorbeeld samen met een partij als Alius, een groothandel voor duurzame energie ontwikkelingen die de PV-installateurs koppelt aan onze warmtepompen en de PVT-oplossing.”
Hoe kunnen F-gassen op een realistische, maar zo snel mogelijke manier worden uitgefaseerd?
“Hier zal wet- en regelgeving leidend in moeten zijn. Rekening houdend met het feit dat er voorlopig nog dagelijks warmtepompen worden geplaats met R32 als koudemiddel zal dit stapsgewijs moeten gaan. Dat zit hem vooral in het onderhoud dat gepleegd moet kunnen worden waarbij de levensduur van de buitendelen en een circulaire gedachte voorop staan.
Een warmtepomp met een natuurlijk koudemiddel is iets waar Vaillant een leidende rol inneemt. Zo introduceerden wij in 2019 de aroTHERM plus, één van de eerste warmtepompen met het koudemiddel R290.
Ook pakken wij onze duurzame rol door voorloper te zijn in het leveren van warmtepompen met een categorie 1-milieupaspoort. Hiermee maken wij nauwkeurige informatie beschikbaar over de milieuprestatie van het product, verkregen uit een levenscyclusanalyse. De markt ontvangt deze ontwikkelingen zeer positief.”
Wat betekent de opkomst van de airco als warmtebron voor de energietransitie?
“Dat de airco populair is, ook steeds vaker als warmtebron, heeft deels te maken met de kosten en het concept wat goed te begrijpen is voor de eindgebruiker. Het comfort dat wordt ervaren is iets wat positief is.
Ook voor de toekomst kan het een oplossing zijn, bij goede installatie, onderhoud en gebruik. Denk dan aan de koppeling met je cv-ketel en verdere luchtbehandeling, iets wat in de retail gebruikelijk is.
Wij leren graag van dit soort ontwikkelingen én de ervaringen van onze eindgebruikers, die een airco voor ruimteverwarming combineren met een warmtepompboiler voor warm tapwater. We bekijken hoe we dit in de toekomst steeds beter in ons productportfolio toe kunnen passen.”
Hoe gaat de verdeling tussen warmtenetten, all-electric warmtepompen en hybride warmtepompen op groen gas en waterstof eruit zien?
“Een vraag waar snelheid is geboden in het antwoord. 2030 staat om de hoek, de Regionale Energiestrategieën 2.0 zijn nog niet bekend en we zien veel gemeenten worstelen met hun wijkuitvoeringsplannen. Vanuit de overheid zullen heldere kaders en regelgeving moeten komen.
Als Vaillant geloven wij dat de grote diversiteit in Nederlandse woningkenmerken moet worden gerespecteerd. Dit vraagt dan ook om het toepassen van meerdere verwarmingstechnologieën: we moeten niet krampachtig op zoek naar één universele oplossing voor iedereen maar naar de best passende oplossing voor de specifieke woonsituatie.
We moeten wel voorkomen dat de uitdagingen die we momenteel zien bij de aanleg en uitrol van warmtenetten een vertragende factor gaat vormen in de energietransitie. De meeste woningeigenaren kunnen op de korte termijn al een belangrijk aandeel leveren door te kiezen voor een hybride warmtepomp.
Op de middellange termijn zien we ook kansen voor een combinatie met groen gas of groene waterstof. Onze eerste 100 procent waterstof cv-ketel in Nederland is inmiddels voor trainingsdoeleinden geïnstalleerd in het KIWA waterstofhuis in Apeldoorn.
Uiteindelijk denken we dat elektrificatie het uitgangspunt vormt, waarmee we dan ook de grootste rol in de verduurzaming van Nederland zien voor warmtepompen. Daar waar het haalbaar is, zal dit een all-electric warmtepomp zijn. Daarom investeert Vaillant sterk in productontwikkeling en productiecapaciteit van warmtepomptechnologie. Dit doen we voor een groot deel overigens net over de grens met Duitsland, in Remscheid.
Door het aanbieden van allerlei mogelijke opties en combinaties ondersteunt Vaillant de Nederlandse beleidskeuze om de inzet van verschillende duurzame verwarmingsopties open te houden richting 2050.”
